Wet hervorming kindregelingen
Met ingang van 1 januari 2015 is de Wet hervorming 
kindregelingen in werking getreden (WHK). Doel van de wetgever was het beperken van het aantal kindregelingen en dat heeft gevolgen voor het berekenen van de (kinder)alimentatie. De wijziging betreft onder meer de navolgende opvallende en verstrekkende onderwerpen.
Fiscale aftrek kinderalimentatie is per 1 januari 2015 vervallen
Degene die kinderalimentatie betaalt, kon tot 1 januari 2015 in veel gevallen aanspraak maken op fiscale aftrek daarvan in het kader van de buitengewone lasten aftrek. Dat kon indien een minimumbedrag als bijdrage aan de kosten van verzorging en opvoeding van kinderen werd betaald en het kind geen studiefinanciering ontving. Die regeling is per 1 januari 2015 vervallen met directe gevolgen voor de alimentatieplichtige. De netto alimentatie lasten worden voor de alimentatieplichtige dus per direct hoger. Als er sprake is van een voorlopige teruggaaf inkomstenbelasting 2015, dan zal die als gevolg van het vervallen van de aftrek fors minder zijn.
De wetswijziging per 1 januari 2015 is een wijziging van omstandigheden die wijziging van de kinderalimentatie mogelijk maakt
Met ingang van 1 april 2013 zijn de regels voor de berekening van kinderalimentatie ingrijpend gewijzigd. Kinderalimentatie berekend volgens de nieuwe methode leidt veelal tot andere bedragen dan volgens de oude methode zoals die tot 1 april 2013 gold. Opvallende nieuwe elementen in de berekeningswijze vanaf 1 april 2013 zijn bijvoorbeeld het rekenen met een vast (forfaitair) bedrag aan woonlasten (30% van het netto besteedbaar inkomen, ongeacht de daadwerkelijke woonlasten), het kindgebonden budget dat geacht wordt de behoefte aan kinderalimentatie te verminderen en de zorgkorting. Er wordt veel meer dan voor 1 april 2013 rekening gehouden met de mate waarin de kinderen bij de onderhoudsplichtige zijn. De zorgkorting kan maximaal 35% van de behoefte van de kinderen bedragen. Tot 1 april 2013 werd gerekend met € 5,00 per kind per dag aan omgangskosten. Het is duidelijk dat de nieuwe regelgeving grote gevolgen heeft gehad voor de hoogte van de kinderalimentatie. Er is veel kritiek op deze rekenmethode, bijvoorbeeld vanwege de woonlasten waarmee gerekend wordt. Die kunnen immers fors hoger of lager zijn dan 30% van het netto besteedbaar inkomen, wat tot onbevredigende uitkomsten kan leiden. In de inmiddels beschikbare (hogere) rechtspraak blijkt verschillend te worden gedacht over het rekenen met forfaitaire woonlasten.
Destijds is door de Expert groep Alimentatie zaken, een groep familierechters en ander deskundigen die zich bezig houden met alimentatiezaken die de richtlijnen voor het berekenen van alimentatie opstelt, bepaald dat de wijziging van de rekenmethode van toen als zodanig geen aanleiding kon vormen voor een wijziging van de geldende alimentatieverplichtingen. De wijziging van de rekenmethode werd niet als een wijziging van omstandigheden aangemerkt. Voor een wijzigingsprocedure was een andere wijziging van omstandigheden nodig. In het geval van zo’n andere wijziging van omstandigheden werd de alimentatie op grond van de nieuwe alimentatienormen zoals die gelden vanaf 1 april 2013 vastgesteld.
Tijdens de behandeling van het wetsontwerp WHK op 24 juni 2014 in de Eerste Kamer is op vragen van de leden van de Eerste Kamer door de minister geantwoord dat als gevolg van het wegvallen van de fiscale aftrek de draagkracht van de alimentatieplichtige minder wordt, omdat de alimentatielast zwaarder drukt en dat het in dergelijke gevallen mogelijk is om op grond van aldus gewijzigde omstandigheden een alimentatie wijzigingsprocedure te starten. De Expert groep Alimentatiezaken benoemt de wijziging van de fiscale regeling als een aanleiding om een overeengekomen of door de rechter vastgestelde alimentatie opnieuw te bepalen.
Als er sprake is van een kinderalimentatie die is vastgesteld vóór 1 april 2013 wordt het aldus tevens mogelijk om op grond van de meest recente wetswijziging tevens de “nieuwe oude” alimentatienormen zoals die gelden vanaf 1 april 2013, te betrekken bij de vaststelling van de kinderalimentatie.
Alleenstaande ouder korting is per 1 januari 2015 vervallen
Tot 1 januari 2015 kon iedere alleenstaande ouder aanspraak maken op de alleenstaande ouder korting, als gevolg waarvan deze ouder minder inkomstenbelasting verschuldigd was dan bijvoorbeeld een ouder met een fiscale partner. Het gevolg hiervan is dat het netto besteedbaar inkomen van de alimentatie gerechtigde met ingang van 1 januari 2015 is gedaald.
Kindgebonden budget per 1 januari 2015 verhoogd, alleenstaande ouderkop
Met ingang van 1 januari 2015 komen alleenstaande ouders die in aanmerking komen voor een kindgebonden budget ook in aanmerking voor een verhoging van dit kindgebonden budget met maximaal € 3.050,00 (voor 2015), de alleenstaande ouderkop.
De bedragen kindgebonden budget zijn in 2015 voor 1 kind € 1.032,00 voor 2 kinderen € 1.823,00, voor 3 kinderen € 2.006,00 en in geval van meer dan 3 kinderen € 2.112,00. Vanaf het vierde kind bedraagt de verhoging € 106,00. De verhoging voor een kind van 12 t/m 15 jaar bedraagt € 231,00, voor een kind van 16 of 17 jaar € 296,00.
Op grond van de alimentatienormen zoals die gelden vanaf 1 april 2013 dient bij de berekening van de behoefte van de kinderen rekening te worden gehouden met het ontvangen kindgebonden budget. Die behoefte wordt als gevolg van de ontvangst van het kindgebonden budget daarmee verminderd. De Expert groep Alimentatie zaken heeft in november 2014 bepaald dat ook de alleenstaande ouderkop de behoefte vermindert en een aanleiding kan vormen om de alimentatie te herzien.
Wijziging van de kinderalimentatie
De gewijzigde regelgeving kan grote financiële gevolgen hebben en aanleiding geven tot wijziging van de kinderalimentatie. Een wijziging van de kinderalimentatie vindt over het algemeen niet met terugwerkende kracht plaats, maar met ingang van de datum dat de rechtbank daarover een beslissing neemt of met ingang van de datum indiening van het wijzigingsverzoek bij de rechtbank.
Het is daarom verstandig dat u tijdig contact opneemt met een advocaat om de hoogte van de kinderalimentatie (opnieuw) te laten berekenen. Wij zijn u daarbij graag van dienst .
Als u vragen heeft over het bovenstaande of een andere vraag over het personen- en familierecht, neemt u dan contact op met een van onderstaande gespecialiseerde en op het terrein zeer ervaren advocaten.
Ronald Vessies(lid van de specialistenvereniging Familierecht Advocaten, Scheidingbemiddelaars (vFAS) en de vereniging Nederlandse Jeugdrecht advocaten en sinds 1989 actief op het terrein van het personen en familierecht) (r.vessies@willemsevanpoorten.nl) .
Rick Hoff (afgestudeerd in Nederlands en Fiscaal recht, voorheen werkzaam als belastingadviseur bij Ernst & Young, estate planner bij ABN AMRO Bank en sinds jaar en dag actief op het terrein van het personen en familierecht (r.hoff@willemsevanpoorten.nl)